51. Echolocatie : Les 1 : Een poging tot...

Zoals ik in mijn vorige pagina aangaf kreeg ik een uiteenzetting van de klikjes die Daniël Kish gebruikt om zijn omgeving om te zetten in een 3D-wereld in zijn hoofd.

Er worden verschillende klikgeluiden uitgelegd. Het meest gekende is de tong van boven naar beneden trekken, maar aangezien hierbij twee tonen gecreëerd worden is die niet echt bruikbaar. Een tweede methode is het optrekken van de mondhoeken waarbij een geluid wordt gemaakt dat bv. een paard tot  galop drijft. Deze techniek gebruikt Daniël in gangen om zo rechts of links objecten waar te nemen. Een ander geluid wordt gecreëerd door de tong net achter de bovenste tanden te plaatsen en een 'sussend geluid' te maken door het tipje van de tong vlug op en neer te bewegen. Het beste geluid om een object voor je te ‘zien’ wordt gemaakt door de tong op het midden van het verhemelte te plaatsen en achteruit uit vacuüm te trekken, dit in samenstelling met een weidse lach op je lippen, daardoor wordt slechts één klik geproduceerd (de tong raakt de onderkant van de mond niet). Een heel specifiek geluid dat het oor tot het uiterste drijft is het tegen elkaar wrijven van zijn vingertoppen. Deze laatste lijkt me dan ook alleen voor specialisten zoals Daniël weggelegd.

Niettegenstaande de moeilijkheidsgraad van deze techniek wou ik toch even een poging wagen. Verwarde en verbaasde blikken van mijn familieleden staren me aan terwijl  ik de klikjes  inoefen en uitprobeer. Het produceren van de klik door de mondhoeken op te trekken bezorgt onze poes dan weer gedesoriënteerde momenten. In alle delen van de leefruimte probeer ik ze uit, het arme beest weet met zichzelf geen blijf.

Foto : poezenpuzzel : onze poes heeft witte pootjes, een witte streep op zijn neusje en een grijsgestreepte vacht. Hij ligt zijwaarts met zijn ene voorpoot over zijn oogjes.

Ik heb geen flauw idee hoe de techniek wordt aangeleerd dus moet ik zelf maar wat creativiteit aan de dag leggen. Eerst is er de moeilijkheid om hetzelfde tempo tijdens het klikken aan te houden. Je hebt namelijk de neiging om al snel een stel parkeersensoren te imiteren wanneer je zelf een object dichter naar je toe brengt. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Een object in de hand bewegen is niet evident omdat je automatisch ook weet waar je hand zich bevindt. Stappen lijkt me een betere optie.

Het volgende probleem dat ik ondervind is doordat mijn oogleden heel dun zijn ik al automatisch een verschil in lichtintensiteit waarneem wanneer ik met gesloten ogen een muur nader. Ik hou ook alvast een rustig wandeltempo aan om deze oefening niet in een bloedneus te laten resulteren. 

Nee, dit wordt niks, de lichtinval beïnvloedt mijn gevoel en gehoor. Creatief zijn Anja. Ok, ik heb twee ooglapjes dus besluit beiden te gebruiken en zowel mijn rechter- als linkeroog af te dekken. Geen enkele inmenging van licht dus. Gelukkig is op dit moment niemand thuis en ik hoop vooral dat niemand buitenshuis me in de gaten krijgt.

Een volgend obstakel is dat ik na meer dan 20 jaar in dit huis zelfs beter met de ogen dichtloop om nergens tegenaan te knallen. Toch probeer ik vooral op mijn gehoor af te gaan. Even de radio uitzetten en pure concentratie.

Alle klikjes worden veelvoudig uitgeprobeerd. Wanneer ik zittend 360 graden aftast geeft dit niet echt een resultaat, ik hoor geen verschil. Het dichtstbijzijnde object staat op meer dan 30cm van me verwijderd. Het optrekken van de mondhoeken probeer ik uit langs een muur lopend en wonderlijk genoeg hoor ik inderdaad een verschil wanneer de muur ophoudt en overgaat in een open ruimte. Van een doffere klik naar een meer open, heldere klik. Ook bij  het zijwaarts dichterbij en veraf gaan van de muur is er een duidelijk verschil in toon. Dan spreek ik wel over een afstand van een 20tal cm en minder, verderaf kan ik het verschil niet meer waarnemen. 

Het klikje waarbij de tong achteruit wordt getrokken ligt me niet zo goed. Het is niet makkelijk om op die manier steeds dezelfde sterkte in geluid aan te houden waardoor je sowieso al een vervorming in klank krijgt. Na een tijdje oefenen lukt het al een beetje beter en ook daar hoor ik uiteindelijk de nuances in geluid wanneer ik frontaal, wel heel dicht, tegen de muur aankom. Het sussend klikje boekt het minste resultaat.

Op deze korte termijn kan ik dus wel al iets merken al is het vooral op korte afstand van een voorwerp. Volgens mij is echolocatie een heel interessant hulpmiddel, al is het niet iets dat je zo maar even aanleert. Ik kan me wel voorstellen met een juiste begeleiding dat er zeker goede resultaten te boeken zijn. Het lijkt me dan ook geen slecht idee om dit in scholen voor blinden en slechtzienden te introduceren. Kinderen zijn sponsjes in het opnemen van nieuwe informatie en beschikken nog over een uitstekend gehoorvermogen. Vooral de mogelijkheid die het hen biedt om echt een ‘zicht’ te krijgen op hun omgeving zonder alles fysiek te moeten aftasten is een heel mooie gedachte.

Mijn facebookpagina : hogemyopie

SAMENKOMST HOGE MYOPIE :

Een gezellige babbel met een lotgenote? Een verhaal vertellen dat degene die voor je zit echt begrijpt? Ervaringen delen? Dit is iets wat velen willen maar aangezien we niet zo talrijk zijn met een hoge myopie (bijziendheid) lukt dit zelden of nooit. Daarom wou ik een bijeenkomst organiseren om dit mogelijk te maken. Deze zal doorgaan op 16/02/2018 in de gebouwen van Visio Breda ( Heerbaan 14-40,Breda) van 12-17u. Ook partners zijn meer dan welkom. Geïnteresseerden kunnen een mailtje sturen naar advhogemyopie@telenet.be. Het wordt alvast een ‘internationale’ bijeenkomst want zowel België als Nederland is vertegenwoordigd. Mijn verhaal vind je op www.hogemyopie.blogspot.be (vanaf 1.Voorwoord), het zou leuk zijn nog extra verhalen te vinden bij lotgenoten. Tot dan? Je vindt me ook terug op mijn facebookpagina : HogeMyopie 

50. Echolocatie en de wonderlijke werking van ons brein.

Ons brein, nog steeds is het een raadsel tot wat het allemaal in staat is. Onze zintuigen, vaak worden ze zo onrechtvaardig behandeld door ze niet ten volle te benutten. Het wordt duidelijk dat wanneer één van onze zintuigen in de problemen geraakt andere beter presteren. Of ligt het gewoon aan onszelf. Zijn ze altijd al super maar laten we hen dan pas toe om er op volle kracht voor te gaan?

Mensen zien maar kijken niet altijd, mensen voelen maar zijn zich niet altijd echt bewust van wat ze voelen, mensen ruiken maar onderscheiden niet echt alle geuren, mensen luisteren maar analyseren niet genoeg,…Plots kan het wel…Wanneer je zicht afneemt lijkt het alsof je andere zintuigen het verlies compenseren. Je gaat beter horen, voelen, ruiken,…Vreemd allemaal.

Dankzij ingenieuze ontwikkelingen en gedreven mensen ontstaan de vreemdste maar ook ongelooflijk opmerkelijke technieken. Louis Braille was één van die mensen. Een geschrift met puntjes creëren om via je vingers een verhaal te lezen. Het beeld komt niet via je ogen maar langs je vingers en wordt doorgegeven aan het brein die de beelden in je hoofd laat verschijnen. Als ‘nog ziende’ heb ik zelfs dikwijls het gevoel dat ik niet het braille alfabet lees maar een normaal geschreven alfabet, vreemd tot wat een brein allemaal in staat is. Een logische verklaring lijkt me dat het normaal geschreven alfabet zo ingeprent zit dat mijn brein gewoon de braille overschrijft.

Toen ik onderstaand artikel las over echolocatie kwam alweer die gloed in me op, hoe wonderlijk is het als je dat kan. Een beeld vormen van je omgeving enkel en alleen door alles af te tasten door middel van klikjes te produceren. Net zoals dolfijnen, walvissen, vleermuizen,… en nog heel wat andere dieren dit doen. Ook dat kan het menselijk brein. Nu lukt het me wel heel wat geluiden te herkennen, of te weten waar ze juist vandaan komen, uit welke kamer, welke deur, welke kast,…toch lijkt het me deze manier van kijken een hele uitdaging. Maar een uitdaging is net zo leuk en deze zou ik zeker willen proberen. 

 Een tijd geleden zag ik al een documentaire hierover en het was echt indrukwekkend hoe die persoon zelfs, tijdens een wandeling, het verschil kon aangeven tussen stenen, bomen, houten afsluitingen,vlak oppervlak,…dus niet alleen de afstand tot iets maar zelfs het materiaal of vorm werd herkend. Ook de man uit deze reportage, Daniël Kish, geeft aan dat hij echt een drie dimensionaal beeld in zijn hoofd krijgt van zijn omgeving terwijl hij nooit met zijn ogen heeft gezien (zijn ogen werden zelfs op heel jonge leeftijd verwijderd). Hij predikt als het ware deze vorm van kijken. Volgens hem is het gewoon dé manier van kijken voor blinden maar toch wordt het dikwijls afgedaan als ‘te moeilijk’. Dit terwijl vooral kleinere kinderen heel gedreven blijken te zijn in deze techniek. Zelfs ziende kinderen zouden deze vorm van kijken relatief makkelijk onder de knie krijgen. Deze dingen zetten je aan het denken.

Ondertussen vond ik hier toch al heel wat informatie dat echolocatie stilletjes aan binnensijpelt, zo was er deze zomer een cursus in Leuven waar blinden de beginselen werd aangeleerd. Misschien wordt het stilaan duidelijk dat ons brein tot heel wat meer in staat is.

Ik kreeg een eerste proef-oefening doorgestuurd en besloot deze dan ook uit te proberen. Er worden verschillende klikgeluiden uitgelegd. Het meest gekende is de tong van bovenaan het gehemelte naar beneden te trekken, maar aangezien hierbij twee tonen gecreëerd worden is die niet echt bruikbaar. Een tweede methode is het optrekken van de mondhoeken waarbij een geluid wordt gemaakt dat bv. een paard tot  galop drijft. Deze techniek gebruikt Daniël in gangen om zo rechts of links objecten waar te nemen. Een ander geluid wordt gecreëerd door de tong net achter de bovenste tanden te plaatsen en een 'sussend geluid' te maken door het tipje van de tong vlug op en neer te bewegen.  Het beste geluid om een object voor je te ‘zien’ wordt gemaakt door de tong op het midden van het verhemelte te plaatsen en achteruit vacuüm te trekken, dit in samenstelling met een weidse lach op je lippen, daardoor wordt slechts één klik geproduceerd (de tong raakt de onderkant van de mond niet). Een heel specifiek geluid dat het oor tot het uiterste drijft is het tegen elkaar wrijven van zijn vingertoppen. Dit lukt enkel wanneer je huid droog genoeg is, zelfs dat geluid kan hij gebruiken om objecten waar te nemen. Velen onder ons zullen dat geluid zelfs niet kunnen waarnemen. Het is dus duidelijk dat deze techniek echt echt evident is en op z’n minst wonderlijk te noemen. Ik hoop vooral nog veel van Daniël te horen en dat hij de kans krijgt zijn techniek aan slechtziende en blinde kinderen en volwassenen aan te leren zodat ook zij een 3D-versie van de wereld rondom hen kunnen waarnemen.

In de onderstaande link kan je naar de blog : ‘How to Echolocate : For the blind, visually impaired and sighted.’ Je kan er zelfs het boek vinden hoe je echolocatie kan aanleren. Het proberen waard zou ik zeggen.

http://learnecholocation.blogspot.be/

 https://www.kijkmagazine.nl/science/menselijke-echolocatie-kaart-gebracht/

In deze video legt Daniël zelf, op een heel interessante manier, uit wat hij ziet en hoe hij omgaat met zijn blindzijn. Op z'n minst opmerkelijk.

 Mijn facebookpagina : hogemyopie. Op de blog hier pagina 38. Braille voor dummies : Braille leren na je 40^e , natuurlijk kan het wel!

Samenkomst : Hoge Myopie (bijziendheid) in het oog-café in Breda op 16/2/2018 van 12-17u. Van harte welkom voor een gezellige babbel, ook partners zijn meer dan welkom. Geïnteresseerden kunnen een mailtje sturen naar advhogemyopie@telenet.be . Momenteel zijn we met 7 (3 Belgische en 4 Nederlandse lotgenoten + 5 partners) maar het zou wel leuk zijn nog meer mensen samen te krijgen. Is er iemand in de buurt van Lier die samen met iemand anders wil reizen? Een geïnteresseerde had graag een reisgezel gehad. Mijn verhaal vind je hier op www.hogemyopie.blogspot.be teryg(vanaf 1.Voorwoord), het zou leuk zijn nog extra verhalen te vinden bij lotgenoten. Eindelijk praten met iemand die volledig begrijpt wat je voelt, ziet, ervaart en hoe zij ermee omgaan.Tot dan?

49. Atropine oogdruppels of lenzen, of de combinatie ervan

Nadat zich nog twee mensen aangemeld hadden via mijn facebook pagina ‘hoge myopie’ en er heel wat heen en weer gemail ontstond dacht ik dat het misschien wel leuk was om een ontmoeting te regelen zodat we onze ervaringen konden delen zonder hele epistels te moeten schrijven. Het nadeel is dat we een heel stuk uit elkaar wonen dus zocht ik een centrale plek, dat bleek Breda te zijn. Nog een eindje rijden voor iedereen maar zeker doenbaar. Omdat ik veronderstel dat we zeker niet alleen zijn met onze hoge myopie (bijziendheid) wou ik toch een oproep doen of er nog mensen geïnteresseerd waren in het bijwonen van onze bijeenkomst. Dankzij de tussenkomst van Kim (Blinden en slechtzienden) meldden zich nog een paar mensen. De locatie wordt het Oogcafé in Breda (Heerbaan 14-40,  4817 Breda, NL), op 16/02/2018 van 12-17u. Mensen die ook interesse hebben in de bijeenkomst kunnen een mailtje sturen naar advhogemyopie@telenet.be . Ook partners zijn meer dan welkom, ook zij zitten in eenzelfde situatie en hebben wel eens nood aan een begrijpend oor. Ik denk nog aan mama’s en papa’s van kinderen die een hoge myopie hebben en met heel wat vragen zitten.

Via een andere facebookpagina kwam ik bij twee verhalen die me toch wel heel hard aangrepen. Zo was er het verhaal van een meisje van 12 dat reeds een dioptrie van -20 heeft. Haar artsen vinden het blijkbaar best om haar correctie in haar bril met een 5 dioptrie onder te corrigeren. Ik vond dit een heel vreemd verhaal, is dit nu echt hun oplossing? Ik nam dan ook contact op met de mama. Eerst en vooral vraag ik me al af waarom het kind nog geen lenzen kreeg voorgeschreven. Zoals ik al eerder vermeldde remmen lenzen de myopie tot op zeker hoogte af. Mijn lenzen werden als kind ook ondergecorrigeerd maar dan ging het om 0.5 of 1 dioptrie, het was inderdaad zo dat wanneer de lenzen werden aangepast de sterkte algauw leek opgeslorpt te worden.

Ik raadde de mama aan om met de artsen te praten en haar dochter zo vlug mogelijk te laten overgaan op lenzen. Het is natuurlijk zo dat haar netvlies al een heel stuk is uitgerekt door de hoge sterkte en dit op zo’n jonge leeftijd. De kans dat ze nadien te maken krijgt met het scheuren ervan is dan, jammer genoeg, heel groot.

Op mijn oproep kreeg ik een reactie van een mama van een jongetje van 8 met hoge myopie. Hij wordt behandeld met atropine oogdruppels. Atropine druppels hebben eveneens de eigenschap de bijziendheid af te remmen. Toch is het zo dat, indien er een grotere concentratie nodig is, er heel wat vervelende bijwerkingen optreden. De pupillen van het kind worden, door de atropine, vergroot waardoor ze meer licht binnenkrijgen en kinderen heel lichtschuw worden. Ook het jongetje heeft heel veel last van licht. Hij draagt dan ook een pet bovenop de al donkere zonnebril bij het buitengaan. Het is ook zo dat hij daardoor minder buiten speelt omdat het teveel ongemakken veroorzaakt. Dat terwijl buitenspelen net heel belangrijk is voor jonge kinderen zodat hun oogjes kunnen oefenen in ver en dichtbij kijken en eveneens het nodige licht binnenkrijgen. Nog een nadeel van de druppels in hoge dosis is dat de kinderen een extra bril voor dichtbij nodig hebben omdat de oogspieren verslappen door de druppels en  zo de eigen lens niet meer kan accommoderen.  Ondanks de druppels ging zijn zicht op korte tijd toch een heel stuk achteruit. 

Foto : De lens wordt bol wanneer de spier opspant, zo krijg je dichtbij een goed beeld en plat wanneer de spier ontspant, het zicht verderaf wordt zo scherpgesteld. Op een bepaalde leeftijd (vanaf 45 jaar) wordt het moeilijk om de spier goed op te spannen waardoor een leesbrilletje nodig wordt. Na een cataractoperatie wordt de eigen lens vervangen door een kunstlens. Aangezien de kunstlens niet van vorm kan veranderen zal dan steeds een leesbrilletje nodig zijn om dichtbij te kijken.

Ik ben indertijd opgegroeid met mijn lenzen en ben er dan ook een grote voorstander van. Geen last van lichtinval, geen extra correctie voor dichtbij nodig, geen vervelende druppels,…Op mijn 7 jaar leerde ik op een namiddag hoe ik de lenzen moest insteken. Na wat oefenen ging dat eigenlijk heel vlotjes. Het was 1978 en het draagcomfort van de lenzen  was nog niet wat het nu is maar als kind besef je algauw wat goed voor je is. Als plots een kleurrijke wereld voor je opengaat neem je er het kleine ongemak bij om ’s morgens even de lensjes in te steken. Het moment dat een vervelend stofje onder het lensje geraakte was het even op de tanden bijten maar ik had al snel door dat ik dan als de bliksem de lens moest verwijderen en niet zitten prutsen in mijn oogjes. Af en toe raakte de lens onder- of bovenaan mijn oog verzeild maar ook daarin werd ik een meester om ze binnen de kortste keren ofwel te verwijderen ofwel netjes terug op de juiste plaats te brengen.

Mijn ouders hebben nooit moeten helpen omdat het gewoon tot mijn dagelijkse routine behoorde.  

Nu is er wel een beetje voorzichtigheid geboden bij het dragen van lenzen, toch was ik de grootste ravotter van onze straat. Bacteriën zouden de grootste vijand zijn van lensdragers maar volgens mij waren mijn ogen er al immuun voor. De keren dat er zich al een stofje onder één van mijn lenzen verschool was ik er razendsnel bij om ze te verwijderen, plofte ze in mijn mond, draaide ze even een rondje, stak ze terug in mijn oog en rende toen als de grootste kwajongen verder. Tijdens het fietsen kneep ik mijn ogen tot spleetjes zodat er zo weinig mogelijk dingen, die er niet thuishoorden, in mijn ogen terechtkwamen. Wanneer een (vracht)wagen een stofwolk veroorzaakte nam ik vliegensvlug de verkeerssituatie in me op om dan zelfs, heel eventjes, mijn ogen dicht te knijpen tot de viezigheid was verdwenen en ik rustig verder kon fietsen. Momenteel wordt erop gewezen zeker geen lenzen te dragen tijdens het zwemmen. Aangezien ik geen steek zag zonder en geen aangepaste bril meer had deed ik dat wel, ook dat heeft nooit voor problemen gezorgd. Het spreekt natuurlijk voor zich dat je dan niet met je ogen open even kopje onder moet verdwijnen (al kan een goed afsluitend zwembrilletje je daarbij wel helpen) en je mijdt ook best mensen die niet zo goed zijn in zwemmen en meer op overlevingsmodus lijken over te gaan wanneer ze zich in het water bevinden. Mij heeft het zeker niet tegengehouden en dit is ook de boodschap die ik wil uitdragen.

Mijn kindertijd en jeugdjaren verliepen zo goed als bij ieder ander kind. Ik had er gewoon iets extra’s bij dat er elke dag opnieuw voor zorgde dat mijn wereld openbloeide en mijn appreciatie ervoor iedere keer weer torenhoog maakte. Ik wens dan ook veel succes aan de kindjes die ervoor gaan, het loont echt de moeite!

Voor de mama’s en papa’s : “wees niet te bezorgd, een kind kan meer aan dan je denkt en beschouwt soms de meest bizarre situatie als normaal. Leer ze vooral te laten genieten en probeer dat zelf ook te doen, de toekomst brengt raad…”

Wanneer mensen vragen hebben mogen ze die steeds stellen hier of op mijn facebookpagina : HogeMyopie 

Tip schermpjeskijken : Zoals ieder kind wil ook een kind met een hoge myopie natuurlijk graag op de playstation, tablet, pc,…Hier is het best om op tijd een pauze in te lassen. Bijvoorbeeld twee tijden van 20 minuten per dag en tussenin eens goed buitenspelen of toch proberen ver en dichtbij te kijken. Al die dingen bestonden nog niet toen ik klein was maar ik ervaar hier nu hoe vlug mijn oog vermoeid is wanneer ik te lang voor een pc-scherm zit. TV kijken zat er toen wel al in. Omdat je daar op een grotere afstand van het scherm zit heeft dit, volgens mij, niet die grote invloed van de gamingschermen. Wees toch ook daar alert en laat kinderen geen uren aan een stuk TV kijken. Er is ook een verschil naar wat ze kijken. Zo is een druk flitsend programma/film vermoeiender dan bv. een praatprogramma voor kinderen waar mensen gewoon langer in beeld blijven en niet voortdurend heen en weer wordt geflitst. Nogmaals, ik ben geen arts maar denk dat deze tips wel een mooie regeling zijn zowel voor het kind als voor zijn/haar oogjes.  UPDATE : ondertussen werd dit in een mooie regel gegoten door Dr. Klaver : de 20-20-2 regel : 20 minuten schermkijken - min. 20 seconden ver kijken - min. 2 uur per dag buiten spelen.

Ondertussen wordt een nieuwe therapie toegepast. Toen ik dit artikel https://www.stedendriehoek.net/apeldoorn/ondernemend/therapie-voor-oogaandoeningen-door-bijziendheid, op mijn facebookpagina plaatste kreeg ik volgende reactie :

Anoniem : Onze dochter (7) is een half jaar geleden begonnen met nachtlenzen. Wij hebben een adres in Groningen gevonden waar nachtlenzen te verkrijgen zijn tot -6.00. Tot op heden zijn wij erg tevreden over deze "behandeling". De atropine druppels hebben we ook geprobeerd maar nadat een percentage van 0,01% niet bleek te werken hebben we 0,5% geprobeerd. Haar ogen konden het daglicht niet verdragen. Daarom hebben we verder gezocht en zijn we in Groningen uitgekomen.

Update 10/08/2021 : Door de jaren heen hebben we ontdekt dat er verschillende behandelingen mogelijk zijn. Naast multifocale lenzen, nachtlenzen of K-lenzen genoemd, is er de behandeling met atropine maar ook de combinatie van de twee is mogelijk. Er zijn nu recent ook de DIMS glazen die heel hoog scoren. Al gaat het hier nog maar over één studie in Hong Kong, toch wordt er veel van verwacht. De volgende link geeft de voorstelling van onze groep (facebook : oogvereniging hoge myopie weer met verschillende sprekers waaronder Prof. Klaver. Een heel interessante powerpoint brengt o.a. meer duidelijkheid in alle (nieuwe) behandeling. 

https://www.youtube.com/watch?v=DEXOd3xyBZY

De facebookgroep : oogvereniging hoge myopie kan je gratis lid worden indien jezelf, of één van je kinderen een hoge myopie (<-6D) heeft.

https://www.facebook.com/groups/oogvereniginghogemyopie/